بیم بی آبی وبیابان زایی

تنش آبی مشکل در یافتن منابع آب شيرين براي مصرف است که  به علت تخلیه منابع رخ می دهد.
بحران آب هم وضعیتی است که درآن آب قابل آشامیدن وغیر آلوده در یک منطقه کمتر از تقاضای آن است.
بحران آب درقرن ۲۱ به حدی جدی است که نظریه های بزرگی طرح شده تا جنگ های بزرگ آینده را جنگ برسر آب بداند.
کم آبی وخشکسالی از نظر تاثیر بالقوه ای که در طی دهه آینده می تواند داشته باشد،به عنوان یکی از بزرگترین خطرات جهانی ذکرشده است.
خشکسالی، یک رویداد و یا واقعه اقلیمی است که خصوصیات آن بستگی به مدت، استمرار، شدت و وسعت منطقه تحت تاثیر و تسلط آن دارد که می تواند کوتاه و کمتر زیانبخش یا طویل المدت و کشنده باشد.
البته به کار بردن واژه «خشکسالی» به این معنی نیست که انسان در وقوع آن بی تاثیر و یا حتی کم تاثیر است ، بلکه عامل اکثر خشکسالی ها، انسان ها هستند و این افراد یک سرزمین هستند که با اقدامات مختلف،سبب هدررفت آب و از بین رفتن سرمایه اصلی و بزرگ حیات می شوند.
بدون شک آغاز خشکسالی غافلگیرکننده، پیشرفت آن موذیانه و اثرات آن می تواند بسیار مخرب باشد، به همین علت به زلزله خاموش لقب گرفته است.
طی سال های گذشته اقصی نقاط کشورمان به دلایل مختلف نظیر تعدی و تجاوز انسان به طبیعت، حفر چاه های فراوان و برداشت بی اندازه از آن ها و همچنین تداوم هدررفت بسیار شدید آب در کشاورزی سنتی؛ درگیر خشکسالی شدید است اما نکته قابل تامل این که به رغم نمایان شدن مخاطرات این معضل در اکثر مناطق ایران، هنوز مسئولان ذیربط اقدام اثرگذاری را در دستور کار قرار نداده اند که به گفته کارشناسان این حوزه؛ تداوم این روند ایران را در کمتر از ۲ دهه آینده به یک کشور بیابانی و حتی غیر قابل سکونت تبدیل می کند.
براساس آمار کارشناسان ۴۴.۲ درصد مساحت کشور هم اینک دچار خشکسالی شدید است.
این میزان در استان مرکزی شامل: ۵۱.۹ درصد خشکسالی بسیار شدید، ۱۹.۵ درصد خشکسالی شدید و ۱۸.۷ درصد خشکسالی متوسط است.
نمی توان به سادگی این واقعیت تلخ وغیر قابل انکار که بیش از ۸۰ درصد مساحت استان مرکزی با پدیده خشکسالی مواجه است را نادیده گرفت.
متاسفانه به رغم هشدارهای کارشناسان ،نه اقدام موثری از سوی مسئولان انجام می شود ونه مردم توجه چندانی به رعایت ضوابط لازم دارند.
سهل انگاری وبی تدبیری مسئولان وبی توجهی مردم به رعایت الگوی مصرف درحالی است که سازمان ملل متحد در گزارشي که به مناسبت "روز جهاني آب" در ۲۲ مارس سال گذشته منتشر کرد، هشدار داد؛ اگر جهان به ميزان فعلي به مصرف آب ادامه دهد، تا سال ۲۰۲۵ بيش از دو ميليارد و ۷۰۰ ميليون نفر در جهان با کمبود آب مواجه خواهند شد و ۲ ميليارد و ۵۰۰ ميليون نفر ديگر هم در نقاطي زندگي خواهند کرد که يافتن آب شيرين براي برطرف کردن نيازهاي روزمره دشوار خواهد بود.
براساس گزارش سازمان ملل در آينده اى نزديك ۳۱كشور جهان با كمبود آب مواجه خواهند شد و نام ايران در فهرست يكى از بحراني ترين كشورهاى درگير كمبود آب در آينده قرار دارد.
بطور مسلم استان مرکزی به عنوان پایتخت صنعتی کشور ، در آینده نه چندان دور با افزایش جمعیت وهمچنین افزایش شدید تقاضای آب برای صنعت با تنش آبی وبحران آب مواجه می شود.
بدون شک بحران آب منجر به تشدید پدیده بیابانزایی می شود.
وقوع طوفان‌های شن و هجوم تپه‌های ماسه‌ای و ایجاد پدیده گرد و غبار، تهدید شهرک‌ها و تاسیسات صنعتی استان، آسیب به مناطق مسکونی و شهری و روستایی و تخریب اراضی کشاورزی و کاهش توان تولید بیولوژیک از جمله تهدید‌های بیابان زایی به شمار می‌روند.
پر شدن شبکه‌های انتقال آب با رسوبات بادی، افزایش بیماری‌های چشمی و تنفسی و تشدید بیکاری و در نتیجه توسعه فقر و مهاجرت از دیگر عوامل تهدید کننده ناشی از پدیده بیابان زایی به شمار می‌آید.
برنامه ریزی علمی وتامین اعتبارات لازم برای انجام طرح های مطالعاتی به منظور شناسایی ظرفیت شهرستان‌های مختلف استان مرکزی و تهیه نقشه راه اصولی الزامی است زیرا به تاکید مسئولان امر آژیر خطر بحران آب و تنش آبی در استان مرکزی به صدا در آمده است.
مسئولان استان مرکزی باید حرکتی برای کندکردن سرعت افزایش مصرف آب انجام دهند وبرای یافتن راه حل اساسي این مشکل استان،تدابیر ویژه ای اتخاذ کنند.
تشکیل کارگاه بحران آب، برگزاری همایش های منطقه ای ومحلی و استفاده از ظرفیت رسانه ها،می تواند مسئولان امر را در عبور از چالش آبی یاری دهد.

هم اینک اهمیت مدیریت مؤثر و پایدار آب بیش از هر زمان دیگری آشکار شده ‌است.
دستیابی به پایداری بیشتر از طریق اجرای سیاست‌های مؤثر و استفاده از آب به‌عنوان بستر اصلی رشد سبز، بسیار حیاتی است.
کوته سخن اینکه برای غلبه بر بحران آب فرصت های بسیاری از دست رفته اما هنوز فرصت باقی است.
برای رفع تنش آبی علاوه بر راه حل های مقطعی و ضربتی باید به راه حل های میان مدت و بلند مدت پرداخت.
سرمایه گذاری کلان در تکنولوژی های افزایش تولید آب شیرین و کاهش هدرروی آب راه حل مقطعی وضربتی است اما آمایش سرزمینی و تنظیم پراکندگی جمعیت متناسب با اقلیم در بلند مدت می تواند در رفع مشکل تنش آبی وبحران آب راهگشا باشد.