استان اردبیل در زمینه گردشگری علاوه بر قابلیت تاریخی، دارای ظرفیت ویژه در جذب گردشگر به طبیعت های بکر و باصفا است. این ظرفیت خدادادی فعالیت بیشتر تورهای طبیعت گردی را ضروری می سازد.
طبیعت گردی در میان اهالی خود استان جایگاه ویژه دارد و جا دارد طبیعت های زیبای استان که اغلب به جز چند موارد، پنهان مانده اند با ابزار مختلف چون تورهای طبیعت گردی معرفی شوند.
ضرورت برنامه ریزی هدفمند تمام دستگاه های متولی
چالش ها، فرصت ها، موانع و راهکارهای توسعه پایدار طبیعت گردی در استان اردبیل و توسعه اقامتگاه های بومی گردی در مناطق طبیعی و روستایی نیاز به بررسی دقیق دارد که نیاز به هماهنگی ادارات مختلفی چون میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، حفاظت محیط زیست، ورزش و جوانان، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، منابع طبیعی و آبخیزداری، راه و شهرسازی، فرماندهی پلیس راه، اداره نظارت بر اماکن عمومی و امور روستایی و شوراهای استانداری دارد.
باتوجه به ظرفیت های بالای گردشگری استان در حوزه طبیعت گردی برنامه ریزی هدفمند این دستگاه های متولی و بخش های خصوصی فعال در این زمینه ضروری است تا با گسترش نظام مند گردشگری در محیط های طبیعی و روستایی و ارتقای گردشگری در جوامع بومی و محلی، اشتغال پایدار ایجاد شود.
اغلب مناطق طبیعی گردشگری استان در روستاها یا مجاورت آنها واقع شده اند که نشان می دهد تامین امکانات زیرساختی این روستاها اهمیت چندین برابر دارد.
امکانات زیرساختی روستاهای هدف گردشگری
معاون گردشگری استان اردبیل در این خصوص با بیان اینکه استان اردبیل دارای 12 روستای هدف گردشگری است، اظهار کرد: در مطالعات اولیه طرح جامع گردشگری استان نیز 48 روستا دارای قابلیت های طبیعی و تاریخی شناسایی شده اند.
قادر تقی زاده اضافه کرد: امکانات زیرساختی روستاهای هدف گردشگری مذکور از جمله جاده، برق، تلفن، شبکه مرکزی بهداشتی، مدارس شناسایی و مشخص شده است و به تمام فرمانداری های شهرستان ها اعلام شده است تا تأمین زیرساخت های این روستاها را در اولویت برنامه های خود قرار دهند.
وی با اشاره به اقامتگاه های بومی گردی کشور و شرح مشخصات، ضوابط ساخت و بهره برداری و درجه بندی آنان، گفت: طبق تفاهم نامه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور با مؤسسه اعتباری مهر امید یک میلیارد ریال وام با سود چهار درصد به دفاتر مربوط به طبیعت گردی و اقامتگاه های بومی گردی تعلق می گیرد که افراد متقاضی شرایط در صورت تمایل می توانند برای دریافت وام درخواست خود را اعلام کنند.
جلوگیری از فعالیت تورهای غیرمجاز
این مقام مسئول به شناسایی فعالیت تورهای بدون مجوز در چهار میدان شهر اردبیل اشاره و به کنترل و نظارت بر فعالیت چنین تورهایی تأکید کرد و گفت: برخی از دفاتر مجوزدار در کمیته طبیعت گردی برای اعزام تورهای خود به شهرهای دیگر با ممانعت اماکن عمومی روبه رو می شوند که این کار به عنوان یکی از موانع توسعه پایدار طبیعت گردی و گردشگری باید حل و بررسی شود.
تقی زاده تداوم برگزاری دوره های آموزشی در روستاهایی که قابلیت های تاریخی و گردشگری دارند را از امور روستایی خواستار شد و افزود: تابلوهایی با مشخصات اعلام شده برای معرفی روستاهای هدف گردشگری آماده و در این روستاها نصب شود.
وی با اشاره به طرح هادی بنیاد مسکن، افزود: بنیاد مسکن می تواند در این طرح، روستاهای دارای قابلیت تاریخی و گردشگری را در اولویت برنامه های خود قرار دهد.
وی به نامناسب بودن جاده های دسترسی برخی از روستاهای هدف گردشگری استان اشاره کرد و از اداره کل راه و شهرسازی استان نیز خواست تا رفع مشکلات زیر ساختی این روستاها را در اولویت کاری خود قرار دهند.
حفظ محیط زیست ارجح تر از گردشگری
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اردبیل به موضوع حفاظت از محیط زیست در کنار طبیعت گردی اشاره کرد و گفت: درصورتی که ملاحظات زیست محیطی صنعت گردشگری رعایت نشود بزرگترین خسارت به توسعه اقتصادی این مملکت وارد خواهد شد.
کریم حاجی زاده با بیان اینکه صنعت گردشگری به عنوان یک جریان اقتصادی جدید درصدد عرضه کالایی است که بسته بندی آن مطابق با قاعده بازار باید در راستای میل و سلیقه مشتری باشد، گفت: در دنیا چند صد عنوان و کالا در حوزه گردشگری مطرح است، اما در ایران تنها دو کالا با عنوان قابلیت های" تاریخی و طبیعت" در توسعه گردشگری و اقتصادی کشور نقش ایفا می کنند.
وی در مورد مشکلات پیش روی دفاتر برای اعزام تورهای طبیعت گردی اظهار کرد: در صورتی که محافظت از این دو حوزه حساس تاریخی به عنوان هویت ایرانی مان و طبیعت به عنوان ذخیره گاه ژنتیکی صورت نگیرد، سرمایه اصلی خود را طی مدت زمانی از دست خواهیم داد بنابراین رفتار و نگاه دستگاه های نظارتی به این سرمایه های ملی باید حرفه ای، فرهنگی و حمایتی باشد.
این مقام مسئول، توسعه اقتصاد گردشگری را یک مأموریت ملی و نیاز کشور توصیف کرد و در ادامه از مدیران و مسئولان حاضر در جلسه خواستار همدلی و همزبانی در پیش برد این مأموریت ملی شد.