خودروهای سنگین فرسوده هیچکدام دارای استاندارد آلایندگی نیستند!
اسقاط خودروهای فرسوده سنگین معطل ابلاغ ضابطه فنی
باوجود سهم ٧٤درصدی سیستم فرسوده حملونقل در آلودگی هوا ، اسقاط خودروهای فرسوده سنگین منتظر ابلاغ ضابطه فنی معطل مانده است.
تردد خودروهای سنگین فرسوده در جادهها و شهرها علاوهبر خسارتها و
هزینههای متعددی که به آسفالت، خیابان و درنهایت اقتصاد کشور تحمیل
میکند، باعث افزایش مصرف سوخت و آلودگی محیطزیست نیز میشود که کمک به
نوسازی این ناوگان میتواند از تمرکز آلایندهها در کلانشهرها جلوگیری
کند. مشهد نیز یکی از هشت کلانشهر آلوده در کشور بهشمار میآید که تعداد فراوانی خودروی فرسوده سبک و سنگین در آن تردد میکنند و تاکنون مشکل آلودگی هوا در این شهر روزهایی از سال را به تعطیلی کشانده است.
این درحالی است که سهم خودروهای آلاینده در سطح شهر به امری واضح و بدون نیاز به اثبات تبدیل شده است؛ اما طرحهای مختلفی مانند طرح زوج و فرد خودرو، سوخت یورو چهار، سی. ان.جی و طرح نیمهکاره کمربند سبز نتوانسته است کیفیت جهنمی هوای شهر بهشت را بهبود بخشد. با این وصف بهنظر میرسد که حذف منبع آلودگی یعنی خودروهای فرسوده میتواند گشایشی ایجاد کند؛ زیرا بنابر آخرین آمار منتشرشده، با اسقاط خودروهای فرسوده سالانه چهارصدمیلیون لیتر در مصرف بنزین نیز صرفهجویی میشود که این امر به اقتصاد کشور نیز کمک میکند.
اما متاسفانه در سالهای اخیر روند نوسازی خودروهای فرسوده سنگین در کشور با کندی مواجه بوده است و آنطور که باید و شاید، مالکان این خودروها از این کار استقبال نکردهاند؛ زیرا تا پیش از مصوبه هیئتدولت در اواخر سال گذشته، خودروهای فرسوده سنگین با قیمت بسیار پایینی خریداری و از رده خارج میشد که این موضوع باعث کاهش استقبال مالکان از اسقاط خودروها شده بود. بهطوریکه در دهسال گذشته فقط ٣درصد این خودروها از رده خارج شده بودند.
٣٠درصد از خودروهای فرسوده کشور در سال جاری از رده خارج میشود
اما پس از اینکه هیئتوزیران میزان معادلسازی تعداد گواهی اسقاط خودروهای فرسوده با کاربریهای مختلف را تصویب کرد، امیدها برای اسقاط و نوسازی هرچه بیشتر خودروهای فرسوده قوت گرفت و بنابر وعدهای که رئیس ستاد مدیریت حملونقل و سوخت کشور داده است، در سال٩٤، حدود ٣٠درصد خودروهای سنگین فرسوده کشور یعنی هشتادهزار دستگاه وسیله نقلیه سنگین از رده خارج میشود.
بهگفته علیرضا فیضبخش، باوجود آنکه در ده سال گذشته فقط ششهزار دستگاه خودروی سنگین فرسوده از رده خارج شده بود، تنها در دو هفته آغازین اردیبهشتماه برای از رده خارجکردن ششهزار خودروی سنگین ثبتنام شده است. وی تعداد خودروی سنگین فرسوده در کشور را ٢٥٠هزار دستگاه اعلام کرده و مدعی شده است که امسال جهش بزرگی در از رده خارجکردن خودروهای فرسوده شاهد خواهیم بود و حدود ٣٠درصد خودروهای فرسوده، یعنی 80 هزار دستگاه خودروی سنگین از رده خارج میشود.
هنوز هیچ ضوابط فنی برای اسقاط خودروهای سنگین فرسوده ابلاغ نشده است
اما این اظهارات درحالی بیان میشود که مدیرعامل سازمان حملونقل بار درونشهری مشهد و حومه میگوید: مصوبه هیئتوزیران ابلاغ شده است؛ اما تاکنون هیچ ضوابط فنی که نوع خودرو و مشخصات آن را تعیین کند، ازسوی شورای اقتصاد به دستگاههای اجرایی ابلاغ نشده است و در دست تدوین قرار دارد.
سیدمهدی علویمقدم میافزاید: درحالحاضر ٤٢درصد خودروهای حمل بار سبک شامل وانتبارها دارای فرسودگی بالای دهسال هستند که این آمار در کل کشور چیزی بالغ بر ٥١درصد است.
وی آمار کامیونتهای نیمهسنگین فرسوده در سطح شهر مشهد را ٥٣درصد عنوان میکند و یادآور میشود: این درحالی است که آمار کامیونهای فرسوده ٣٧درصد است؛ زیرا کامیونها در حوزه برونشهری نیز فعالیت میکنند و مجبور به نوسازی هستند، چون در غیر این صورت بارنامه و کارت هوشمند برای آنها صادر نمیشود.
این مقام مسئول با اشاره به میزان بالای مصرف سوخت خودورهای فرسوده اظهار میکند: مصرف سوخت خودروی سبک فرسوده بالغبر ٢٢درصد و کامیونها بالغ بر ٥٠درصد است. به این معنا که یک کامیون فرسوده در صدکیلومتر بیشاز پنجاهلیتر گازوئیل مصرف میکند.
وی با بیان اینکه خودروهای سنگین فرسوده هیچکدام دارای استاندارد آلایندگی نیستند، خاطرنشان میکند: استاندارد آلایندگی این خودروها زیر یورو دو بوده و اکثر آنها کاربراتوری هستند.
وی سهم حملونقل در آلودگی هوای کلانشهرها را ٧٤.٦درصد اعلام میکند و میگوید: منشأ بیش از دوسوم آلودگی شهر، حملونقل است که حدود ٣٠درصد آن سهم موتورسیکلت است؛ زیرا یک موتورسیکلت فرسوده هشتبرابر یک خودرو آلودگی ایجاد میکند.
اسقاط یکمیلیون و ٩٢هزارو٩٠٣ خودرو طی ٩سال در استان
رئیس اداره فرهنگ و ترافیک پلیس راهور خراسانرضوی نیز با اشاره به تعداد خودروهای اسقاطشده از سال٨٥ تا فروردین سال٩٤، به روزنامه شهرداری مشهد میگوید: ٣٣٣ کامیون کشنده، هزار و ٧٣٠ کامیون، ٩١١ اتوبوس، ٣٧٧ کامیونت و هفت نیمهیدک تاکنون اسقاط شدهاند.
سرهنگ سلیمان ایزدی تعداد مینیبوسهای اسقاطشده را ٦هزارو١٤٣ مینیبوس عنوان میکند و میافزاید: ١٧٥هزار و ٤٦٤ وانت و ٧١٠ آمبولانس نیز اسقاط شدهاند.
وی ادامه میدهد: ٦٧هزارو٢٠٥ تاکسی و ٨٤٠هزارو٢٣ سواری نیز از سال٨٥ تا پایان فروردین امسال اسقاط شده است.
با این وصف حداقل تا زمانی که بنابر وعدهها اقدامات جهشی برای اسقاط و نوسازی این خودروها صورت نگرفته است، میتوان با رعایت اصل زیستمحیطی اعمال منع تردد خودروهای دودزا و سنگین بهویژه در شبها از تمرکز آلایندگی در سطح شهر جلوگیری کرد؛ زیرا متاسفانه بسیاری از ترددهای شبانه را کامیونهای حامل مواد ساختمانی در شهر یا دستگاههای دیزلی ساکن در پروژههای عمرانی انجام میدهند.
مهسا رهنما