باورهای غلط و واقعیات درباره خشم

پایه بسیاری از رفتارها و افکار ما، باورهایی هستند که در موقعیت های مختلف به ذهن ما خطور می کنند و باعث می شوند ما به نحو خاصی رفتار کنیم. در واقع، تفاوت های فردی در رفتار در یک موقعیت مشابه، معلول همین باورهای زیربنایی متفاوت است.

این باورها به تدریج و در طول زندگی ما از دوران کودکی شکل می گیرند و می توانند به شکل هشیار و یا نیمه هشیار رفتار ما را تحت تآثیر قرار دهند. جالب است بدانید که با تأمل بر این باورها، می توان آن ها را به نحو شایسته ای تغییر داد و در نتیجه نوع عملکرد در موقعیت های متناسب نیز تغییر خواهد کرد.

اولین گام برای تغییر این باور ها شناسایی آن ها است. در این مقاله سعی شده برخی باورهای رایج در مورد خشم، شناسانده و باور جایگزین آن نیز ارائه شود. با کمی تأمل در می یابیم که رفتارهای خشونت آمیز بسیاری از ما تحت تأثیر همین باورهای غلط است که به جای حل مشکل، وضعیت را وخیم تر و امکان رسیدن به هدف را کم تر می کند.

باور غلط 1: پرخاشگری و خشونت، ذاتی و غیر قابل تغییر است.

واقعیت:انسان ها بایک مجموعه از روش های خاص ابراز خشم زاده نمی شوند، بلکه شیوه ابراز عصبانیت را یاد می گیرند و بنابراین می توانند شیوه های مناسب تر را نیز یاد بگیرند.

باور غلط 2: خشم هیجان بدی است و کسی که عصبانی می شود آدم بدی است.

واقعیت:خشم مثل ترس، غم، شادی و... یک هیجان طبیعی است که همه انسان ها آن را تجربه می کنند. اگر چه، خشم، هیجان ناخوشایندی است ولی بد نیست و حتی میتواند مفید نیز باشد.این باور از این جهت اهمیت دارد که احساس گناه ناشی از ابراز به جای خشم، می تواند خشم را متوجه درون خود فرد کرده و موجبات پریشانی های روانی دیگر از جمله افسردگی را مهیا کند.

باور غلط 3: من باید خشم خود را تخلیه کنم تا احساس بهتری پیدا کنم.

واقعیت:هر چه بیشتر خشم خود را در قالب کلمات و یا رفتارهای پرخاشگرانه تخلیه کنم، بیشتر احساس خشم خواهید کرد.پژهش ها نشان داده اند که هیجاناتی مانند خشم را نمی توان تخلیه کرد. در واقع ذهن ما ظرفی نیست که پر از یک هیجان خاص شود و با تخلیه گه گاه بتوان از وقوع مجدد آن جلوگیری کرد. فوران های ناگهانی احساسات بعضاً باعث احساس آرامش موقتی می شوند اما در بلند مدت ما را از حل علل پایه ای آن باز می دارند و در نتیجه فراوانی آن ها به مرور زمان بیشتر خواهد شد.

باور غلط 4: خشم من، تقصیر توست.

واقعیت:ما مسئول هیجان های خود شامل خشم و عصبانیت هستیم و مسئولیت کاری که هنگام عصبانیت انجام می دهیم نیز به عهده خود ما است.نوع برخورد ما با دیگران، هرچند که به ما آسیب رسانده باشند، صرفاً برعهده خود ما است.

باور غلط 5: من باید پرخاشگر باشم تا چیزی را که می خواهم بدست آورم.

واقعیت:هدف پرخاشگری صدمه زدن به طرف مقابل و برنده شدن به هر قیمتی است. این رفتار قاطعانه است که به ما کمک می کند چیزهایی را که می خواهیم بدون صدمه زدن به دیگران بدست آوریم. در ضمن باید بدانیم همیشه نمی توان همه چیز را به دست آورد. گاهی اوقات باید امور را به خداوند وانهاد.

باور غلط 6: خشم باعث می شود دیگران رفتارشان را تغییر دهند.

واقعیت: استفاده از عصبانیت برای تغییر دادن رفتار دیگران، نتیجه امیدوار کننده ای به همراه ندارد. اکثر افراد وقتی تغییر می کنند که برای آن تقویت شوند نه اینکه با زور وادار به تغییر شوند.تغییر دیگران با زور فقط تا هنگامی جواب می دهد که زور وجود داشته باشد. به محض حذف عامل زور، رفتار حتی به شکل شدید تر باز می گردد. این باور به خصوص در مورد تربیت کودک و نحوه رفتار با همسر بسیار حائز اهمیت است.

باور غلط 7 : اگر شریک زندگی ام به من صدمه بزند، من مجوز خشونت را دارم.

واقعیت: این باور که "من یک قربانی هستم، پس حق دارم عصبانی شوم"، اشتباه است و اصول اخلاقی شما را سست می کند. اگر احساس قربانی شدن می کنید حق ندارید به دیگران صدمه بزنید. کینه جویی و تلافی کردن عمق فاجعه را افزایش می دهد و محبت دل هر انسانی را نرم و او را از رفتار خود پشیمان می کند. در واقع عصبانی شدن متقابل مجوزی برای طرف مقابل است تا باز هم به شما صدمه بزند.

باور غلط 8 : خشم ، علاقه من را به شریک زندگی ام نشان می دهد.

واقعیت: عشق و خشم دو روی یک سکه نیستند. عصبانیت و خشونت فقط نشان می دهد که شما فقط به خود و خواسته های خود اهمیت می دهید. گوش دادن به همسرتان و احترام قایل شدن برای افکار ، احساسات و خواسته های اوست که حاکی از علاقه شماست. اگر واقعاً دلسوز همسر و اطرافیانتان هستید، سعی کنید با روش صحیح آن ها را مشتاق به تغییر کنید.

حامد غیاثی. روانشناس بالینی