منابع طبیعی با مردم، برای مردم

روز پانزدهم اسفند ماه هرسال در کشور بعنوان روز درختکاری و از 15تا21 اسفند بعنوان هفته منابع طبیعی نامیدهشده است. روز درختکاری در واقع بهانه ای است که ما به محیط زیست و طبیعت توجه بیشتری داشته باشیم و با کاشت درخت، این نماد زیبا و با شکوه طبیعت، قدمی برای حفظ محیط زیست و سرسبزی ایران عزیز برداشته و آن را احیا ءکنیم درباره اهمّیت منابع طبیعی همین بس که سوره ای در قران مجید به نام انفال نامگذاری شدهو در آیات متعدد به اهمّیت منابع طبیعی و نسل گیاهان تاکید شده است در کلام بزرگان دین و سیاست نیز اهمّیت منابع طبیعی بارها تکرار شده است. بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در یک جمله بسیار ساده و معنی دار می فرمایند:" این جنگلها مال ملت است نباید آنها را خراب کرد. " رهبر عظیم الشأن انقلاب می فرمایند: در تعلیمات دینی و در سنت انبیا و اولیا (علیهم السلام)درختکاری و آبادی زمین عبادت به حساب می آید. همچنین فرموده اند: فرهنگ منابع طبیعی باید به معارف عمومی تبدیل شود. مواد 45 و 50 قانون اساسی نیز به موضوع منابع طبیعی و انفال اشاره شده است. منابع طبیعی در واقع به همۀ نعمتهای خدادادی که بشر در ایجاد آن دخالت نداشته گفته می شود و به منابع طبیعی تجدیدناپذیر مانند معادن، نفت و غیره و منایع طبیعی تجدید پذیر شامل مراتع، جنگلها، بیشه زارها، رودخانه ها و غیره تقسیم بندی می شوند .

منابع طبیعی بستر توسعه پایدار کشور، متعادل کننده اکوسیتم و پشتوانۀ بخش کشاورزی و دامداری است و نقش آن در تغذیه سفره های آب زیرزمینی، حفظ و تولید خاک نباتی، تولید اکسیژن، تلطیف هوا، پالایش گازهای سمّی، تامین غذا و پروتئین، تولید مواد دارویی و صنعتی انکار ناپذیر است. گیاهان، آب، خاک و هوا به عنوان عناصر سازندة طبیعت تامین کنندة مواد غذایی انسانها و سایر موجودات زنده هستند. چرخه تولید، تجارت و شغلهای زیر دستی در تولید، همه منوط به وجود مواد قابل تبدیل طبیعت است. اگر آب نباشد، زندگی هم نخواهد بود، ارزش آب برابر با ارزش حیات است . طبق آمار سازمان خواروبار جهانی (فائو) ارزش یک هکتار مرتع در سال معادل 232 دلار است که 25 % آن مربوط به تولید علوفه و 75%آن مربوط به ارزشهای زیست محیطی است. نقش گیاهان و درختان در تلطیف هوا، ایجاد فضای سبز، کنترل آبهای سطحی و تغذیه آب زیر زمینی کاملا قابل مشاهده است. طبق بررسی های بعمل آمده هنگام کربن گیری درختان، از 264 گرم دی اکسید کربن هوا، مقدار 129 گرم اکسیژن آزاد می شود بعبارتی هر هکتار جنگل سالانه 5/2 تن اکسیژن آزاد می کند که اکسیژن لازم برای ده نفر در سال را تامین می کند. نیازهای طبیعی انسانها از راه واردات قابل تامین نیست، خاک هر کشور تا حد ناموس مردمانش محترم است. تغییر و تبدیل بیش از حدّ عناصر طبیعی در نهایت منجر به نابودی اقتصاد و منابع طبیعی می شود. پول ارزش اعتباری دارد، در صورتی که عناصر طبیعی، ارزش ذاتی دارند. جنایت بزرگی خواهد بود اگر منابع طبیعی را با پول ارزیابی کنیم. منابع طبیعی را باید با موهبت حیات ارزیابی کرد. اقتصاد کشور نیز بر مهارت های انسانی، منابع طبیعی تجدید شونده، مدیریت و روابط اقتصادی و تکنولوژی تولید استوار است.

تولید به عنوان ستون فقرات اقتصاد، بدون منابع طبیعی امکان پذیر نیست. بدون منابع طبیعی، دانش و مهارت تکنولوژی انسانها کاربردی نخواهد داشت و هر خسارت جزئی به دارایی منابع طبیعی، ضربه ای مهلک به بدنة اقتصاد کشور است.

پس بیایید منابع طبیعی خود را قدر بدانیم و برای حفظ و احیاءآن بکوشیم.

سید محمد میر هاشمی